Niger (land)

Vroege geschiedenis

Nomadische Toearegs vestigden zich in de 10e eeuw in het Aïrmassief. Tegen de 15e eeuw hadden ze een rijk opgebouwd rond de stad Agadez. Op hetzelfde moment hadden de Songhai het gelijknamige Songhairijk opgebouwd rond de rivier de Niger. De Songhai veroverden het Toearegrijk, maar werden in de 16e eeuw verdreven door een Marokkaans leger. Hierna vestigden de Hausa en de Fulani koninkrijken in het gebied.

Onder Frans bewind

Aan het einde van de 19e eeuw kwamen de Fransen in Niger aan en brachten het gebied onder hun controle. Van 1900 tot 1958 was Niger een onderdeel van Frans-West-Afrika.

Onafhankelijkheid en staatsgrepen

In 1958 werd Niger een presidentiële republiek en op 3 augustus 1960 werd het land volledig onafhankelijk. 3 augustus is de nationale feestdag. Na de onafhankelijkheid werd het land geplaagd door droogtes en voedseltekorten. Dit heeft geleid tot politieke instabiliteit. In 1974 pleegde een groep legerofficieren onder leiding van luitenant kolonel Seyni Kountché een staatsgreep tegen de regering van de eerste president, Hamani Diori. Ze namen de regering over en stelden de grondwet buiten werking.

In 1989 werd de democratie hersteld en in 1992 werd een nieuwe grondwet aangenomen. In 1993 werden verkiezingen gehouden, en op 27 maart 1993 werd Mahamane Ousmane ingehuldigd als eerste president van de Derde Republiek. De militairen namen in 1996 opnieuw de macht over, nu onder kolonel Ibrahim Barre Mainassara. Laatstgenoemde werd tot president 'gekozen'. In 1999 werd hij vermoord en zijn plaats werd ingenomen door de nieuwe militaire leider Daouda Malam Wanké. Deze beloofde democratische verkiezingen en nog in 1999 werd Mamadou Tandja gekozen tot president van Niger. Hij werd op 4 december 2004 herkozen. Premier was van 2000 tot 2007 Hama Amadou, die in juni 2008 in Niamey werd gearresteerd op beschuldiging van verduistering van zo'n 230.000 dollar.

In 2009 kwam aan de prille democratie een voorlopig einde toen het einde van Tandja's tweede en laatste termijn naderde. Het parlement en het constitutionele hof verzetten zich tegen wijziging van de grondwet en werden ontbonden. De president riep op 26 juni de noodtoestand uit en ging per decreet regeren. Begin augustus 2009 stemde de bevolking met 92% voor aanpassing van de grondwet ten gunste van Tandja. Op 18 februari 2010 werd door een groep militairen een coup gepleegd tegen de regering van Tandja. Daarbij werd Tandja gevangengenomen. De militairen vormden een Opperste Raad voor het herstel van de democratie. Ze benoemden kolonel Salouf Djibou tot voorlopig president en de burger Mahamadou Dandah tot premier. Een jaar later, in maart 2011, werd bij eerlijke verkiezingen oppositieleider Mahamadou Issoufou gekozen tot president van Niger.

In 2013 kregen Franse en Amerikaanse militairen toestemming om vanuit Niger operaties uit te voeren tegen jihadistische groeperingen in buurland Mali ten tijde van de burgeroorlog aldaar. Frankrijk heeft tussen de 1000 en 1500 troepen in Niger, voornamelijk op een basis bij de hoofdstad. Amerika heeft ongeveer 1000 troepen verdeeld over een basis nabij de hoofdstad en een drone basis nabij Agadez. Sinds 2017 is ook België met ongeveer 100 man betrokken bij het trainen van Nigereze soldaten onder de naam operatie New Hero. Naast België hebben ook Canada en Italië en had Duitsland een trainingsmissie in Niger. De EU is met twee eigen programma's aanwezig in Niger, EUCAP Sahel Niger (training politie) en EUMPM NIGER (training militairen).

In 2020/2021 leiden de nieuwe verkiezingen, waarbij Issoufou na 2 presidentstermijnen van 5 jaar zal aftreden, tot nieuwe onrusten in het land.Op 27 december 2020 gingen de Nigerezen naar de stembus nadat Issoufou had aangekondigd dat hij zou aftreden, wat de weg vrijmaakte voor Nigers eerste vreedzame machtsovername in de geschiedenis van het land. Geen enkele kandidaat behaalde echter een absolute meerderheid bij de stemming: Mohamed Bazoum kwam het dichtst in de buurt met 39,33%. Overeenkomstig de grondwet werd op 20 februari 2021 een tweede ronde van de verkiezingen gehouden, waarbij Bazoum 55,75% van de stemmen haalde en oppositiekandidaat (en voormalig president) Mahamane Ousmane 44,25%, volgens de kiescommissie.

Op 31 maart 2021 verijdelden de veiligheidstroepen van Niger een poging tot staatsgreep door een militaire eenheid in de hoofdstad Niamey. Zwaar geweervuur werd in de vroege uren gehoord in de buurt van het presidentieel paleis van het land. De aanval vond plaats twee dagen voordat de nieuwgekozen president, Mohamed Bazoum, zou worden beëdigd. De presidentiële garde heeft tijdens het incident verschillende mensen gearresteerd.

Op 26 juli 2023 pleegde een militaire groepering onder leiding van generaal Abdourahamane Tchiani een staatsgreep en werd president Bazoum gevangen genomen.

Etnische groepen

De Nigerese bevolking is onderverdeeld in verschillende etnische groepen, namelijk de: Hausa (53,1%), Songhai (21,2%), Toearegs (11,0%), de Fulani of Fulbe (6,9%), de Kanuri (5,9%) en andere groepen.

Gezondheid

• levensverwachting in 2023: totale bevolking: 60,5 jaar, waarvan mannen: 58,9 jaar en vrouwen: 62,1 jaar
• kindersterfte 2023: 65,5 per 1000 levend geborenen
• dichtheid artsen 2014: 0,05 artsen per 1.000 inwoners

Religie

De islam is de dominante godsdienst in Niger, bijna de gehele bevolking hangt dit geloof aan. Het land is sinds de oprichting in 1969 lid van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking. De kleine christelijke bevolking situeert zich voornamelijk in de regio van Doutchi.

Landbouw en veeteelt

Ongeveer 85% van de beroepsbevolking werkt in de landbouw. Slechts 3% van het beschikbare landoppervlak is geschikt voor landbouw en zo'n 7% voor de veeteelt. Belangrijke voedselgewassen zijn bonen, cassave, gierst (millet en sorghum) en rijst. Belangrijke economische gewassen zijn pinda's en katoen. Voor de export is alleen de veeteelt van belang, 16,6% van de veeproductie gaat naar Frankrijk, waar 74% van de totale export naartoe gaat.

Mijnbouw

Niger is anno 2022 de op vier na grootste producent van uranium maar levert slechts 4 à 5% van de totale uraniumproductie in de wereld. Tussen 2015 en 2020 was uranium nog goed voor een kwart van de totale export, na 2020 nam goud de eerste positie over. In 2021 bestond nog 6,66% van de totale export uit uranium waarvan 76,9% naar Frankrijk ging. Frankrijk is anno 2022 voor ongeveer 20% afhankelijk van uranium import uit Niger. De Europese is anno 2021 voor ongeveer 25% afhankelijk van import uit Niger.

In november 2011 werd de eerste olie gewonnen in de Agadem Rift Basin in Diffa. De olie gaat per pijplijn naar de raffinaderij in Zinder. Deze heeft een capaciteit van 20.000 vaten olie per dag en voorziet voor een belangrijk deel in de behoefte van het land. In 2019 werd begonnen met de aanleg van een oliepijplijn van 1980 kilometer van het olieveld naar Port Seme in Benin. Het krijgt een capaciteit van 90.000 vaten per dag en zal in het vierde kwartaal van 2023 in gebruik komen. China National Petroleum Corporation is de opdrachtgever en de exploitant van de pijplijn. Dit is een belangrijk project, voor het jaar 2025 is de verwachting dat de pijplijn de export van Niger met 70% zal doen toenemen en de economie met zo'n 25%.